MOBBINGİ UYGULAYAN İLE AYNI DİLİ KONUŞMAK...

Eğer işyerinizde mobbinge uğratılıyorsanız, amirleriniz veya iş arkadaşlarınız veya her iki gruptan da şahsınızla, işinizle, kişiliğinizle ilgili olarak haksızlığa ya da iftiraya uğruyorsanız ve bu davranışlar süreklilik kazanarak sizin de acaba gerçekten hatalı mıyım diye düşünmenize veya içinize kapanmanıza, kapana sıkışmış hissetmenize, o işyerinde kalmak istememenize doğru bir düşünce ve davranış şekli içerisine girmenize sebep oluyorsa, size yapılan davranışlar ve içine düştüğünüz hal itibariyle sürekli kendinizi yorgun, hasta, işe yaramaz, her an işten çıkarılacakmış, başka bölümlere transfer edilecekmiş veya her an istifa etmeye hazırmış ya da başka bölümlere transferinizi isteyecekmiş gibi düşünmenize sebep oluyor ise, sabahları yataktan kalkmak, işe gitmek istemiyorsanız, insanlarla dialoglarınız azaldı ise, başağrılarınız, sağlıksal şikayetleriniz arttı ise ve sağlık şikayetlerinizin belli bir nedeni yok ise mobbing çemberi sizi iyiden iyiye sarmalamış demektir. Yapacağınız en akılcı hareket olanları kabulleniyormuş gibi görünmektir ilk etapta. Çünkü gerçekten böyle bir yola girdi ise işyerinizdeki konumunuz, siz ya da mobbing uygulayıcıları o ortamdan ayrılmadığı sürece bunun geri dönüşü olmayacaktır. Söz konusu ortamda en azından bir süre daha çalışmaya devam etmek zorunda iseniz mobbingi ispatlamanız sizin yararınıza olacaktır. Bu gibi durumlarda en güvendiğiniz iş arkadaşınız dahi yapılanları gördüğünde kendisinin de aynı duruma düşeceği korkusuyla yanınızda olmak istemeyebilecektir. Bu nedenle uğradığınız mobbingi çevrenizdeki insanların yardımıyla kanıtlayamayacak durumda iseniz olayları, hakaretleri, davranışları ses ya da görüntülerle kayıt altına almanızı tavsiye ederim ki; genellikle mobbing uygulayıcıları topluluk içerisinde size ya da diğer çalışanlara sürekli kendilerinin ne kadar iyi birer çalışan ya da amir olduklarını, yardıma hazır olduklarını anlatarak güven veren davranışlar sergiler halde tavırlarla aktarırken, başbaşa kaldığınız ortamlarda da kartlarını açık oynamaktan çekinmezler. Sizler bu anlarda size söylenen haketmediğiniz söz ve davranışları gruplarla birarada iken dile getirdiğinizde ise, mobbing uygulayıcıları, şiddetli bir yalanlama ve inkar yoluna giderek sizi yalancı durumuna düşürmek için ellerinden geleni yaparlar. Bu nedenle, yaşananları kayıt altına almanız sizin en yalnız ve çaresiz anlarınızda gerçekleri ispatlayabilmeniz için fayda sağlayacaktır.

Mesela; Hayali, Hayal İşleri Müdürlüğü'nde mobbinge uğrayan ancak birebir görüşmelerde kendisine yapılan haksız davranış ve sözle sataşmaları ispatlayamayan personel kendisini istifa ya da çıkış sürecine sürükleyen mobbing anlarını kamera ve ses kaydıyla ispatlama yoluna gitmiş olsa idi belki amirleriyle aşağıdakine benzer konuşmaları da yakalayabilecek, hatta diğer işten çıkan ya da çıkarılan kişilerle de ilgili haksız uygulamaları, amirler olarak kendi aralarında konuştukları iş kanununa aykırı uygulamaları da yakalayıp ispatlayabilecekti;

******
Personel: Neden bütün çıkışları aynı anda yapmıyorlar şu an?

Müdür: Hepsini aynı anda yapmıyorlar, yani sidik yarışındalar. Ben yaptım, o yapmadı hesabından tamam mı. e şimdi "B" bey de, "bak onlar yaptı biz de yapalım" diyor. Tamam biz de yapalım ama bunun dedim yolu belli. Ama hepsini aynı anda yapma.

******

PERSONEL - Arkadaşlar acayip stresliler şu anda.

MÜDÜR - Stres olacak bir şey yok ki.

PERSONEL - Güven ortamı bitti demek ki.

MÜDÜR - Bana güvensinler?

PERSONEL - Yok size değil, yukarıya. Artık ne olur ne gider.

MÜDÜR - Ben söylemeden yapmazlar ki.

PERSONEL - Doğru.

MÜDÜR - Ben şimdi tamam şu gitsin dediğim zaman, şu tamam, gider.

******

PERSONEL - Tabi insanlar şey yapıyor. Olsun bitsin mesela bu iş. Hayal İşleri Müdürlüğü'nden 10 kişi mi gidecek, 5 kişi mi, bir günde gitsin ki, diğerleri artık oh biz artık çalışalım, işimizi görelim desin.

MÜDÜR - Ben bir günde yapmayı sevmiyorum. Ben kademe kademe yapmayı seviyorum. Ki, duyulsun istemiyorum ki bunu. Müdürleri, Hayal İşlerinden 100 tane adam atmış demesinler. Şimdi şu kadar kişiydik ben müdürlüğü devraldığımda. ... Bugün itibariyle kaç kişiyiz. Yaklaşık müdürlüğümün yarısını yollamışım. Hiç mevzusu oldu mu? Kimse farketti mi?

 

PERSONEL - Yok, o ara farketmedik. O ara demek ki başka dertlerimiz varmış bizim.

MÜDÜR - Hayır, şu anda da kimse bir şey farketmeyecek.  Ben sadece A’yı gönderirsem kim farkedecek bunu?  Anlatabildim mi?

PERSONEL - Ha, o anlamda tek tek yapacağım diyorsunuz. Toplu çıkış gibi algılamayacaklar.

MÜDÜR - Veya işte A çıkar, A'yı bekliyor herkes, B çıkar, B'yı bekliyor herkes, doğru. Göze batmaz. Yani şimdi mesela "E", emekliliği geldi.  "M", emekliliği geldi. Anlatabiliyor muyum? Dolayısıyla bu peyder pey peyder pey peyder pey olur biter. Sene sonuna kadar yapar bitiririm ben bu işi. ………… hallederiz. ...... emekliliği gelmiş, ama niye ben uzatılmadım düşüncesiyle kızanlar edenler oldu. E kusura bakmasınlar onlar da şimdi. ....... Öncelik genellikle bu işlerde şöyledir; ayrılmak isteyen varsa ayrılmak isteyeni gönderirsin. Emekliliği gelmişse, tamam çok işine yarıyorsa tutarsın ama diğerlerini mesela peyder pey emekli edersin. Tamam, daha da çıkart derlerse o zaman ne yaparsın? Yapacak şey belli.

PERSONEL - Gerçekten personel indirimi mi? Hani dediğiniz gibi, birisi yaptı biz de yapalım hesabı mı?

MÜDÜR - Görüntü yani.

PERSONEL - Görüntü?

MÜDÜR - Görüntü.

İşte mobbinge uğrayan bir personel mobbing uygulayıcı amir ya da amirleriyle yaşadığı bu süreçleri kayıt altına alsa idi belki de yukarıdakine benzeyen hayali bir konuşmayı da kayıt altına alma ihtimali doğacak ve bir şirkette uygulanan toplu işten çıkarmaların aslında yöneticiler arası bir sidik yarışı ve görüntüden ibaret olduğunu, işten çıkarılan insanların herbirinin aslında birimler ve amirler arası bir sidik yarışının kurbanı olduklarını belgeleyebilecekti. Belki de bunu benden önce düşünüp belgeleyenler de olmuştur :)

***

Devam edecek örneklemelerimde, sizlerle sözkonusu hayali şirkette daha üst makamlarda görev yaparak personele uygulanan mobbingden haberdar olduğu, haberdar edildiği halde yönetsel çıkarları ve arkadaşlık ilişkileri nedeniyle buna göz yuman üst düzey yöneticilerin, mobbing uygulayıcılarını cezalandırmak yerine mobbing mağdurlarıyla pazarlık yaparak mobbingi örtbas etme eğilimlerinden -yine karşılıklı hayalı dialoglara yervererek- bahsedeceğim. 

Daha alt düzeyde yeralan yönetici ve yönetici adaylarıyla ilgili olarak da mobbing (işyerinde duygusal taciz) uyguladıkları personelle bir konu ve davranış üzerinde birebir yapılan görüşmede sarfedilen sözlerin grup toplantılarında inkarı, şekil ve yön değiştirerek mağdur personelin diğer çalışanlar gözünde suçlu ya da hatalı gösterilmesi konularını yine -sanki kaydedilmiş gibi- hayali dialoglarla örnekleyeceğim.

Saygılarımla...